De meeste HSP’s zijn heel empathisch. Zoals alle kwaliteiten is empathie een medaille met 2 kanten. Het heeft voordelen maar je kan er ook serieus last van hebben, als je niet weet hoe om te gaan met de mogelijke nadelen.
Wat zijn de voordelen van empathie?
• Je plaatst jezelf automatisch in de schoenen van een ander.
• Je voelt wat anderen denken, voelen, belangrijk vinden, nodig hebben, verlangen of net niet willen.
• Je helpt anderen graag letterlijk of figuurlijk, je doet hen graag plezier, je wil hen gelukkig zien.
• In een dienstverlenende job komt dit talent je zeker van pas.
• Daardoor hebben andere mensen je graag. Je bent geliefd. Anderen waarderen jou voor je warmte, luisterend oor en adequate hulp.
Wat zijn de gevaren van te sterke empathie?
• Je voelt anderen zo compleet aan dat je het contact met je eigen gevoelens en behoeften verliest.
• Je zorgt voor en helpt anderen ten koste van jezelf; je offert jezelf op.
• Je gaat over je eigen grenzen of laat anderen over jouw grenzen gaan. Er wordt misbruik gemaakt van je goedheid.
• Zo kan je er uiteindelijk zelf helemaal onderdoor gaan, uitgeput geraken en alle vreugde verliezen omdat je niet meer toekomt aan dingen die voor jou belangrijk zijn.
• Als sterk empathische leidinggevende heb je een bijkomende uitdaging. Als leidinggevende kan je niet altijd goed doen voor al je medewerkers. Je moet soms moeilijke boodschappen brengen of onpopulaire beslissingen nemen. Als je zeer empathisch bent, zal dit tegen je natuur ingaan en zal het je veel stress bezorgen en energie kosten.
Hoe kan je de voordelen van empathie behouden en de risico’s beperken?
Het is essentieel dat je je aandacht en energie niet alleen naar de ander richt maar ook naar jezelf. Je moet leren grenzen aangeven en ‘Nee’ zeggen. Hoe doe je dat?
• Als iemand jou iets vraagt, koop dan tijd. Antwoord niet onmiddellijk met ja of nee. Kweek jezelf de gewoonte aan om te antwoorden:’Dat kan ik je niet onmiddellijk zeggen. Ik moet dat even bekijken. Ik laat je straks (of morgen) iets weten.’
• Neem de tijd om afstand te nemen van de vraag, gevoelens en behoeften van de ander. Maak contact met je eigen lichaam, gevoelens en behoeften. Heb jij zin om te doen wat de ander vraagt of niet? Word je er blij van? Of voelt het zwaar, als een verplichting die je doet zuchten of moe maakt? Geeft het je stress of een verstikkend gevoel?
• Gebruik je (gezond) verstand. Vraag je af wat de gevolgen zijn voor jou en jouw planning. Wat zijn jouw prioriteiten? Als je iets graag wil doen, wanneer past het dan best in jouw agenda?
• Je antwoord hoeft niet sec ja of nee te zijn. Je kan ook alternatieven voorstellen die rekening houden met de behoeften van zowel de ander als jezelf. Zo kom je tot een win-win.
Verduidelijking met een voorbeeld
Stel dat een vriendin je belt met de vraag:’Heb jij zin om met mij vanavond naar film X te gaan?’
Om te verhinderen dat je standaard ‘ja’ zegt omdat je voelt dat zij er heel veel zin in heeft, koop je jezelf tijd door te zeggen:’Ik moet dat even bekijken, ik bel je straks terug.’ Na het stilstaan bij jezelf, je eigen prioriteiten, agenda, gevoelens en behoeften, zijn verschillende antwoorden mogelijk.
Mogelijke antwoorden:
• Stel dat je geen zin hebt om wat dan ook, wanneer dan ook, met die vriendin te doen, dan antwoord je gewoon:’Nee.’ Je hoeft je niet te verantwoorden door verdere uitleg te geven.
• Als je film X heel graag wil zien, vanavond zin en tijd hebt, dan kan je natuurlijk met veel plezier ‘ja’ antwoorden op haar vraag.
• Stel dat je die film met haar graag wil zien, maar vanavond komt je niet goed uit. Dan kan je een ander moment voorstellen.
• Dat soort film zie je niet graag – stel voor om naar een andere film te gaan die jij wel graag ziet.
• Je gaat niet graag naar de film, je doet liever iets actiever – stel bv voor om te gaan wandelen.
Angst voor afwijzing als je ‘nee’ zegt?
HSP’s zijn vaak bang dat anderen hen niet meer graag zullen hebben als ze grenzen beginnen aangeven. Bij mensen die jou alleen maar voor hun kar willen spannen en misbruik willen maken van je goedheid zal dat mogelijk zo zijn. Bij anderen zal je merken dat ze net meer respect voor je krijgen omdat ze weten waar je voor staat, wat jij wil en niet wil. Als iemand iets voor jou doet, wat verkies je dan: dat die ander dat tegen zijn zin doet of dat de ander het echt graag doet en er zelf ook plezier aan beleeft? Wel, bij andere mensen is dat ook zo. Een pleidooi dus om te zoeken naar een win-win oplossing, waarbij rekening gehouden wordt met de gevoelens en behoeften van jezelf én de ander. Geweldloze communicatie kan je hierbij helpen.
Wil jij inspiratie en oefeningen om je zielsmissie te realiseren als HSP?
Vraag hiernaast rechts, of hieronder op mobiel apparaat, gratis het e-boek ‘Van overleven naar je zielsmissie leven’ aan.
Vind je dit interessant voor andere HSP’s?
Deel het artikel via de sociale mediaknoppen hieronder.